در آستانه سال 2026، بازار نهادههای دامی ایران و جهان با دورهای تازه از نوسانات، محدودیتهای عرضه، تغییرات ژئوپولیتیک و تحول در الگوهای تجارت بینالملل مواجه است. ذرت دامی (Corn) و جو دامی (Barley) بهعنوان دو رکن اصلی جیره دام و طیور، همواره ستون هزینههای تولید در دامداریها، مرغداریها و کارخانههای خوراک دام بودهاند. در سالهای اخیر، نوسان قیمت این دو نهاده بهطور مستقیم بر بهای تمامشده شیر، گوشت، تخممرغ و حتی نرخ خوراک صنعتی اثر گذاشته است.
سال 2026 در شرایطی آغاز میشود که عرضه جهانی، مسیرهای حمل، الگوهای کشت و سیاستهای صادراتی بهشدت تحت تأثیر جنگها، تحریمها، تغییرات آبوهوایی و نوسان قیمت انرژی قرار گرفتهاند. از سوی دیگر، اقتصاد ایران با مسئله نوسان نرخ ارز، هزینه حمل، محدودیت اعتبارات وارداتی و ظرفیت بنادر روبهرو است. ترکیب این عوامل موجب شده تحلیل روند قیمت ذرت و جو، اهمیت بیشتری برای فعالان زنجیره تأمین داشته باشد.
این مقاله، تصویری دقیق و تخصصی از آینده قیمت ذرت و جو دامی در سال 2026 ارائه میدهد؛ بهگونهای که برای واردکنندگان، کارخانهها، دامداران و تحلیلگران قابل اتکا باشد.
تحلیل بازار جهانی ذرت دامی در آستانه 2026
بازار جهانی Corn در سالهای 2023 تا 2025 شاهد رفتارهای متفاوتی بوده است. خشکسالیهای متناوب در آمریکای جنوبی، محدودیتهای صادراتی روسیه، جنگ اوکراین و افزایش قیمت سوخت از عوامل اصلی نوسان بودهاند. سال 2026 نیز به احتمال زیاد با همین الگو ادامه پیدا میکند.
وضعیت آمریکای جنوبی (برزیل، آرژانتین)
برزیل که یکی از اصلیترین تأمینکنندگان ذرت دنیا و واردات ایران است، در سال 2025 با کاهش تولید در برخی مناطق شمالی مواجه شد. با این حال فهرست سفارشهای صادراتی برزیل همچنان قدرتمند است و بندر امام خمینی (BIK) مقصد ثابت انواع محمولههای ذرت برزیل بوده است.
ذرت برزیلی BIK به دلیل کیفیت مناسب، یکنواختی دانه و قیمت رقابتی نهاده دامی هنوز جزو پرتقاضاترین محصولات وارداتی است.
آرژانتین نیز پس از رفع بخشی از محدودیتهای صادراتی، مجدداً به یکی از بازیگران مهم بازار تبدیل شده و ذرت آرژانتینی بندر امام در سال 2026 نقش بیشتری خواهد داشت.
وضعیت روسیه و ریل اینچهبرون
روسیه طی 3 سال گذشته به یکی از پایدارترین و درعینحال ارزانترین منابع عرضه ذرت دامی تبدیل شده است.
مسیرهای ورود شامل:
- ذرت روس امیرآباد
- ذرت روس بندر انزلی
- ذرت روس نوشهر
- ذرت روس اینچهبرون (ورود ریلی)
انتظار میرود در سال 2026 حمل ریلی از روسیه و قزاقستان، بهویژه از مسیر اینچهبرون، سهم بیشتری در تأمین ایران داشته باشد. هزینه حمل ریلی معمولاً نسبت به حمل دریایی کمتر نیست، اما پایداری زمان تخلیه یک مزیت رقابتی مهم است.
نقش اوکراین
ذرت اوکراینی بندر امام در سالهای اخیر تحت تأثیر جنگ دچار نوسان جدی شده است. اگرچه پس از 2024 بخشی از مسیرهای حمل ایمنسازی شد، اما ریسک ژئوپولیتیک همچنان قیمت نهایی را تحت تاثیر قرار میدهد.
ذرت داخلی
ذرت داخلی استان خوزستان و کرمان سهم قابل توجهی در جیره دام ندارد اما میتواند فشار تقاضای وارداتی را اندکی کاهش دهد. کیفیت، رطوبت و یکنواختی دانه مهمترین چالشهای ذرت داخلی است.
تحلیل بازار جهانی جو دامی در سال 2026
بازار جو دامی با اینکه کوچکتر از بازار ذرت است، اما حساسیت بیشتری در قیمتگذاری دارد. گاهی یک محدودیت کوچک در صادرات قزاقستان یا روسیه، طی چند روز قیمت را در بنادر ایران افزایش میدهد.
مهمترین منابع وارداتی ایران
- جو روس امیرآباد
- جو روس انزلی
- جو روس اینچهبرون (ورود ریلی)
- جو قزاق امیرآباد
- جو قزاق سرخس ریلی
- جو وارداتی BIK بندر امام
بازار اروپا
جو آلمان و جو استرالیا معمولاً کیفیت بالاتری دارند اما به دلیل هزینه حمل و قیمت پایه، سهم کمتری در واردات ایران دارند. در سال 2026 به دلیل افزایش نرخ حمل اقیانوسی، انتظار نمیرود سهم جو استرالیا بالا برود.
جو داخلی
جو داخلی خراسان و جو داخلی کردستان هنوز از نظر یکنواختی، وزن هزار دانه و پاکی قابل مقایسه با محصولات روسی یا قزاق نیستند. با این حال در سالهایی که قیمت جهانی بالا میرود، نقش مؤثری در تعدیل قیمت دارند.
عوامل تعیینکننده قیمت ذرت و جو در سال 2026
۱. نرخ ارز
مهمترین عامل داخلی مؤثر بر قیمت تمامشده. هر 10% افزایش نرخ ارز، میانگین قیمت ذرت و جو را 7–9% افزایش میدهد.
۲. هزینه حمل دریایی
افزایش قیمت نفت و محدودیت در مسیرهای سوخترسانی در جنگهای منطقهای، مستقیماً هزینه حمل محمولههای روسیه، برزیل و آرژانتین را بالا میبرد.
۳. هزینه تخلیه و انبارداری در بنادر
در ایران، بنادر زیر بیشترین سهم را دارند:
- بندر امام خمینی (BIK)
- امیرآباد
- بندر انزلی
- نوشهر
- اینچهبرون (ورود ریلی)
اختلاف زمان خواب کشتی و سرعت تخلیه میتواند قیمت هر تن ذرت یا جو را تا 20 دلار تغییر دهد.
۴. سیاستهای صادراتی و محدودیتهای دولتی
نمونهها:
- محدودیت صادرات روسیه برای حفظ ذخایر داخلی
- سهمیهبندی صادرات قزاقستان
- پهلوگیری محدود در بنادر اوکراین
این عوامل در سال 2026 همچنان اثرگذار خواهند بود.
۵. آبوهوا و الگوی کشت جهانی
خشکسالیهای برزیل و آرژانتین، بارندگیهای غیرمنتظره اروپا یا سرمای زودرس روسیه میتواند عرضه جهانی Corn و Barley را مختل کند.
۶. رقابت خریداران بزرگ
چین و ویتنام از بزرگترین خریداران غله هستند و هرگونه افزایش خرید توسط آنها قیمت را برای ایران بالا میبرد.
تحلیل رفتار بازار ایران در مواجهه با قیمت جهانی
نقش مصرفکنندگان داخلی
- دامداریهای صنعتی
- مرغداریها
- کارخانههای خوراک دام
به دلیل افزایش هزینه تمامشده جیره، مصرفکنندگان تمایل بیشتری به نهادههای ارزانقیمتتر دارند. به همین دلیل در سال 2026 احتمالاً سهم ذرت روسی و جو قزاق افزایش مییابد.
چرخش به سمت نهادههای جایگزین
در سالهای اخیر، سهم برخی نهادههای جایگزین افزایش یافته است:
- کنجاله سویا برزیلی بندر امام ۴۶٪
- کنجاله سویا آرژانتینی بندر امام
- کنجاله آفتابگردان روسی
- کنجاله کلزا روسی و قزاق
- گلوتن ذرت و گلوتن گندم بندرعباس
اما در یک نکته هیچ تغییری رخ نداده:
ذرت و جو همچنان ستون اصلی جیره دام و طیور ایراناند.
نقش پودر چربی و منابع انرژی در بازار 2026
در شرایط نوسان قیمت غلات، بسیاری از کارخانههای خوراک دام و دامداریها برای کنترل هزینه جیره، از منابع انرژی متمرکز استفاده میکنند:
- پودر چربی وارداتی
- پودر چربی داخلی
- روغن سویا خوراک دام بندرعباس
- روغن کلزا خوراک دام بندرعباس
- چربی محافظتشده صابون کلسیمی BIK
- گلیسرین خوراکی تکنیکال
افزایش قیمت غلات معمولاً مصرف پودر چربی را بالا میبرد؛ زیرا باعث کاهش هزینه تمامشده انرژی در جیره میشود. در سال 2026 نیز اگر قیمت جهانی Corn و Barley رشد کند، احتمالاً تقاضا برای پودر چربی افزایش خواهد یافت.
چشمانداز قیمت ذرت و جو در ایران در سال 2026
بر اساس تحلیلهای جهانی و شرایط داخلی، سه سناریو محتمل است:
سناریوی ۱: ثبات نسبی (احتمال 40%)
- کنترل نسبی نرخ ارز
- ثبات در تولید برزیل و روسیه
- عدم تشدید تنشهای اوکراین
در این حالت قیمتها در محدوده فعلی نوسان خواهند داشت.
سناریوی ۲: افزایش قیمت (احتمال 45%)
- افزایش نرخ ارز
- کمبود عرضه ناشی از خشکسالی یا جنگ
- افزایش هزینه حمل
این سناریو محتملتر است و میتواند قیمت وارداتی ذرت و جو را 10 تا 25 درصد بالا ببرد.
سناریوی ۳: کاهش قیمت (احتمال 15%)
- افزایش تولید برزیل و آرژانتین
- کاهش خرید چین
- توافقات تسهیل صادرات روسیه
این سناریو کماحتمال اما امکانپذیر است.
سامانه بازارگاه؛ نقش آن در مدیریت توزیع نهادههای دامی
سامانه بازارگاه بهعنوان بستر رسمی تخصیص و توزیع نهادههای دامی در ایران، طی سالهای اخیر نقش مهمی در تنظیم بازار ذرت، جو، کنجاله سویا و سایر اقلام خوراک دام ایفا کرده است. این سامانه با هدف جلوگیری از چندنرخی شدن، حذف واسطههای غیرضروری و افزایش شفافیت در زنجیره تأمین طراحی شده و به دامداران، مرغداران و کارخانههای خوراک امکان میدهد سهمیه نهادههای خود را بر اساس ظرفیت واقعی و اطلاعات ثبتشده دریافت کنند. هرچند چالشهایی مانند کندی فرایند، محدودیت عرضه یا تأخیر در تخصیص در برخی دورهها گزارش شده، اما بازارگاه همچنان یکی از منابع اصلی توزیع رسمی نهادههاست و در سال 2026 نیز نقش آن در کنترل قیمت و مدیریت تقاضا ادامه خواهد داشت.
جمعبندی
سال 2026 برای بازار ذرت و جو دامی سالی پیچیده، پر از ریسک و همراه با فرصتهای جدید خواهد بود. با توجه به تغییرات عرضه جهانی، سیاستهای روسیه، وضعیت کشت در آمریکای جنوبی، نقش بنادر ایران و نوسان نرخ ارز، فعالان حوزه نهادههای دامی باید تصمیمات خود را مبتنی بر داده، تحلیل و منابع معتبر اتخاذ کنند. محصولات وارداتی همچون ذرت روس بندر انزلی، ذرت برزیل BIK، ذرت اوکراینی بندر امام، جو قزاق امیرآباد و جو روس اینچهبرون همچنان پرمصرفترین اقلام بازار خواهند بود؛ اما امکان رشد مصرف نهادههای جایگزین مثل پودر چربی وارداتی، کنجاله آفتابگردان و کنجاله کلزا نیز وجود دارد.
در نهایت، کنترل هزینه جیره در سال 2026 نیازمند ترکیب هوشمندانهای از تحلیل بازار، انتخاب منبع مناسب و مدیریت ریسک واردات است.
تجارت دانه کیهان بهعنوان یکی از تأمینکنندگان معتبر نهادههای دامی در ایران، در حوزه واردات، توزیع و عرضه انواع ذرت، جو و پروتئینهای گیاهی فعالیت میکند. این مجموعه با اتکا به شبکه تأمین جهانی و تجربه تخصصی، پاسخگوی نیاز دامداریها، کارخانههای خوراک دام و فعالان زنجیره تأمین در سراسر کشور است.
سؤالات متداول
1) آیا در سال 2026 قیمت ذرت دامی افزایش خواهد یافت؟
احتمال افزایش قیمت بین 10 تا 25 درصد وجود دارد؛ بهویژه اگر هزینه حمل و نرخ ارز رشد کند یا تولید جهانی کاهش یابد.
2) بهترین منبع وارداتی ذرت برای ایران کدام است؟
در سال 2026 احتمالاً ترکیبی از ذرت روسی (امیرآباد، انزلی، اینچهبرون) و ذرت برزیلی BIK سهم بیشتری در بازار خواهند داشت.
3) آیا جو قزاق در ایران جایگزین مناسبی برای جو روسی است؟
در بسیاری از جیرهها بله. جو قزاق امیرآباد و جو قزاق سرخس کیفیت قابلقبولی دارند و قیمت رقابتیتری ارائه میدهند.
4) پودر چربی چه تأثیری در هزینه جیره دارد؟
در دورههایی که قیمت غلات بالا میرود، استفاده از پودر چربی میتواند هزینه انرژی جیره را کاهش دهد و راندمان خوراک را افزایش دهد.
5) آیا نهادههای داخلی میتوانند جایگزین واردات شوند؟
ذرت داخلی خوزستان و کرمان و جو داخلی خراسان و کردستان در کاهش فشار بازار موثرند، اما کیفیت آنها هنوز به سطح محصولات وارداتی روسی یا برزیلی نرسیده است.
